Kontakt

Przejdź do treści
Strona główna » KISS SYNDROM. Czym jest i jak się objawia?

KISS SYNDROM. Czym jest i jak się objawia?

dziecko

Wiek niemowlęcy dziecka to czas, który dostarcza rodzicom, całej gamy emocji. Radość z pierwszego uśmiechu przeplata się z troską o zdrowie i prawidłowy rozwój dziecka. Przysłowiową łyżką dziegciu może być moment, kiedy zauważymy, iż nasz potomek nie wygląda i nie zachowuje się jak bobas z reklamy. A to krzywo układa główkę, wygina się w literkę „C”, pręży i odgina się do tyłu, jedno oczko mu „ucieka”. To znów maluch jest aktywny tylko w jedną stronę. Co z drugą? No cóż, przecież nikt nie jest idealnie symetryczny. Jeśli zauważymy zniekształconą główkę lub twarz – nasza czujność wzrasta. Do tego maluch może być wciąż marudny, niespokojny, niecierpliwy, źle spać, domagać się noszenia na rękach albo podania piersi. Tymczasem z jedzeniem też kiepsko. Ssać nie chce, wygina się, jakby coś mu przeszkadzało… No jasne – przecież ta pierś mu nie pasuje. Z drugiej w końcu udaje się go nakarmić. I zaczyna się… znowu to ulewnie przez wielkie „U” i te okropne kolki. Dziecko nie daje się uspokoić, a gładzenie po główce, szyjce lub pleckach tylko pogarsza sprawę – nikt nie obiecywał, że będzie łatwo. Znajomy obrazek?

Przecież wszystkie dzieci tak mają.

Zgadza się, wszystkie niemowlęta muszą złapać swój rytm, nauczyć się siebie i otaczającego ich świata. Trochę czasu mija nim dojrzeją wszystkie układy: nerwowy, oddechowy, krążenia, chłonny, trawienny, moczowo-płciowy, kostny, stawowy, mięśniowy. Niestety bywa tak, że niektóre dzieci z tego stanu nie wyrastają, a na dokładkę – początkowo niewielka asymetria głowy, twarzy i ciała zaczyna być coraz bardziej zauważalna.

Dlaczego tak się dzieje?

Mogą zaistnieć okoliczności, które utrudniają maluchowi spokojne zdobywanie kolejnych faz rozwoju. Jednym z takich czynników jest KISS syndrom (niem. Kopfgelenk – Induzierte – Symetrie – Störung; ang. Kinematic Imbalances due to Suboccipital Strain). Nazwę tę można przetłumaczyć jako: zaburzenia symetrii generowane stawami podpotylicznymi. Syndrom to towarzyszący temu zespół objawów.

Stawy podpotyliczne – co to takiego?

Ogólnie można powiedzieć, że sprawa dotyczy Górnego Szyjnego Odcinka Kręgosłupa (GSzOK), a ściślej: połączeń stawowych głowy z kręgosłupem szyjnym. Mowa o stawach szczytowo-potylicznych i szczytowo-obrotowych, praktycznie 2 piętra (segmenty) decydują o dalszym przebiegu dysfunkcji jaką jest KISS.

Dysfunkcja to zaburzenie prawidłowej funkcji. Zaburzenia w tym przypadku zachodzą w kilku układach: stawowym, mięśniowym i nerwowym (szczególnie w części wegetatywnej będącej poza kontrolą świadomości – odpowiedzialnej za oddychanie, trawienie, krążenie, pracę gruczołów wewnątrzwydzielniczych, pracę narządów wewnętrznych jamy brzusznej).

Wróćmy do połączeń stawowych. Czy to możliwe, aby dwa segmenty ruchowe miały wpływ na reakcje całego organizmu? Biorąc pod uwagę anatomię, biomechanikę oraz reakcje neurofizjologiczne związane z tym regionem, należy odpowiedzieć: TAK.

Głównym miejscem „usterki” jest okolica otworu wielkiego. Znajdują się tu struktury o kluczowym znaczeniu dla funkcjonowania naszego organizmu. Najistotniejszy jest rdzeń przedłużony (będący częścią pnia mózgu) wraz z systemem opon rdzeniowych. To w rdzeniu przedłużonym mieszczą się jądra nerwów czaszkowych: IX (językowo-gardłowy), X (błędny), XI (dodatkowy) i XII (podjęzykowy). Zawiadują one aktywnością gruczołów ślinowych, odruchem połykania, ruchami języka i krtani, unerwiają kubki smakowe i struktury ucha. Biorą tym samym udział w mówieniu, przełykaniu i oddychaniu. W rdzeniu przedłużonym również znajdują się ośrodki wegetatywne odpowiedzialne za: sterowanie akcją serca, oddychanie, ciśnienie tętnicze, motorykę żołądkowo-jelitową. Tu odbywa się także kontrola funkcji odruchowych (ssania, żucia, połykania), kontrola odruchów wymiotnych, kichania, kaszlu, ziewania, wydzielania potu.

Kolejne istotne struktury w obrębie otworu wielkiego to: system naczyń krwionośnych oraz struktury związane ze wspomnianym już wcześniej Górnym Szyjnym Odcinkiem Kręgosłupa – więzadła i mięśnie. To właśnie one mają tak ogromne znaczenie w przebiegu KISS, dlatego, iż posiadają najwięcej czujników (receptorów) w całym układzie ruchowym człowieka. Dodajmy do tego zupełnie wyjątkową budowę 2 pięter Górnego Szyjnego Odcinka Kręgosłupa i otrzymujemy genialny układ ruchowy, który daje jednocześnie dużą ruchomość i kontrolę głowy względem reszty ciała. Ważne struktury dla naszego życia są skutecznie chronione przed podrażnieniem podczas ruchów głowy w ciągu dnia. Ze względu na „czułość” tego systemu i gotowość do natychmiastowych reakcji, GSzOK jest trzecim ośrodkiem kontroli równowagi, razem z układem przedsionkowym (w uchu środkowym) i narządem wzrokowym. Wszystkie te trzy systemy uzupełniają się i w pewnych granicach mogą pracować kompensacyjnie (równoważąco) wobec siebie. Układ czucia głębokiego GSzOK kontroluje pozycję głowy względem tułowia, co dalej będzie miało znaczenie w rozwoju motoryki i postawy dziecka. Rozwój psychomotoryczny bowiem odbywa się w kolejności cranicaudalnej, czyli: od głowy (ruchy gałek ocznych i szyi), przez tułów (ruchy rąk i tułowia), na nogach kończąc (dowolne ruchy nóg, chód).

Jaki wpływ mają opisane wyżej procesy na zjawiska „krzywych” główek, nadmiernych kolek, ulewań i problemów ze snem? Jeśli głowa w swoim pierwszym połączeniu, czyli w stawach szczytowo-potylicznych, funkcjonuje prawidłowo, niepożądane konsekwencje nie występują. Cały układ funkcjonuje wówczas bez zarzutu: głowa rusza się symetrycznie i bezproblemowo. Sytuacja może się skomplikować, gdy głowa z jakiegoś powodu nie porusza się w tych stawach prawidłowo. Mogło się zdarzyć, że w życiu płodowym w łonie matki lub podczas porodu (naturalnego bądź przez cesarskie cięcie) głowa przyjęła nie fizjologiczną, a wymuszoną pozycję w stawach. Przymusowe ustawienie głowy w zgięciu bocznym stale wymusza kompensację poniżej: w stawach szczytowo-obrotowych oraz w niższych segmentach, aż do przejścia kręgosłupa szyjnego w odcinek piersiowy (tj. do wysokości górnych części łopatek). Rodzic widzi przymusową pozycję głowy, która może się objawiać np.: zgięciem głowy w lewą stronę i rotacją w prawą. Wynika to ściśle z anatomii, biomechaniki i neurofizjologii Górnego Szyjnego Odcinka Kręgosłupa. Nie jest to sytuacja normalna, jaką znamy i analizujemy w terapii manualnej. W przypadku KISS zgięcie boczne głowy może w różny sposób łączyć się z rotacją, zgięciem lub wyprostem. Zależy to od mechanizmu powstania dysfunkcji. Niezaplanowane działanie stawów w tej okolicy wpłynie na nieprawidłowe funkcjonowanie mięśni całej szyi i karku. Będzie też miało wpływ na układ nerwowy, szczególnie na jego część wegetatywną – istnieje bowiem bezpośrednie łącznotkankowe połączenie mięśni tej okolicy z oponą twardą. Do tego unerwienie czuciowe oraz ruchowe głowy i szyi jest związane z segmentami szyjnymi od C1 do C4. Dopóki potylica nie będzie w prawidłowym ułożeniu względem pierwszego kręgu – atlasu, kompensacja ta musi istnieć, gdyż chroni centralny układ nerwowy.

Podsumowując:

  1. KISS Syndrom to zespół objawów towarzyszących dysfunkcji stawowej w górnym odcinku szyjnym kręgosłupa. Nie jest chorobą. Nie jest traumą (urazem, uszkodzeniem).
  2. Objawy dotyczą układu ruchowego („wymuszone” asymetryczne ruchy głowy, kończyn górnych i dolnych oraz „wymuszone” asymetryczne ułożenie tułowia) oraz układu wegetatywnego (nadmierny niepokój i płaczliwość, problemy ze snem, nadmierne ulewanie i kolki). Jako terapeuci zakładamy również, że dziecko odczuwa ból w obrębie szyi i karku. Z racji utrudnionego kontaktu z pacjentem bazujemy.
  3. Im dłużej utrzymuje się dysfunkcja w GSzOK, tym bardziej wpływa ona na stan rozwoju struktur zarówno tego regionu, jak i całego organizmu. W konsekwencji mogą się rozwinąć m.in.: zniekształcenie czaszki (plagiocefalgia), asymetria twarzy, asymetryczny rozwój stawów biodrowych.
  4. Mniejsze dysfunkcje mogą znormalizować się samoistnie w ramach fizjologicznego rozwoju dziecka lub podczas towarzyszących terapii.

Nie każda asymetria (tak jak nie każda kolka, ulewanie, niepokój i bezsenność) to KISS Syndrom! O tym, czy dziecko ma podejrzenie KISS Syndromu, decyduje badanie lekarza pediatry (być może również specjalisty neurologa), terapeuty neurorozwojowego oraz terapeuty manualnego (musi posiadać wiedzę, wykształcenie i kompetencje w tematyce KISS Syndromu). Dużą wartość diagnostyczną będą miały reakcje dziecka na terapię próbną przeprowadzoną przez terapeutę manualnego.